ماهک جعبه دنده یکی دیگر از بحث های سری مقالات مجموعه ماشین پلاس می باشد. ما قصد داریم در این مقاله چیستی این قطعه، چگونگی عملکرد آن و هر آنچه باید راجع به جعبه دنده بدانید توضیح دهیم پس اگر شما نیز یکی از افرادی هستید که به خودرو و اطلاعات مربوط به قطعات آن علاقه کند هستید و یا نتوانسته اید به جواب سوالات خود در رابطه با این قطعه دست یابید توصیه می کنیم ما را در ادامه این بخش دنبال کنید.

اطلاعات مندرجه در این مقاله مطابق تحقیقات فراوان از منابع معتبر نوشته شده و از ارزش بالایی برخوردار است.

جعبه دنده چیست؟

جعبه دنده و هر آنچه باید راجع به جعبه دنده بدانید!

جعبه دنده و هر آنچه باید راجع به جعبه دنده بدانید!

جعبه دنده (گیربکس) مجموعه ای از قطعا مختلف می باشد که از سایر قطعات مربوط به انتقال نیرو، میزان قدرت خارجی موتور را به مقادیر گوناگون به تایر های خودرو منتقل کرده و سرعت مد نظر راننده را ایجاد خواهد کرد.

توضیح علمی این قطعه را می توان این گونه تشریح کرد که با زیاد شدن دور موتور اتومبیل، توان و گشتاور آن نیز به همان نسبت افزایش پیدا می کند ولی نکته قابل توجه اینجاست بدانید که در در ارتباط افزایش دور موتور و گشتاور آن، اصطکاک موجود در میان قطعات مختلف نیز به صورت صعدوی زیاد شده و موجب کاهش چشمگیر گشتاور و توان موتور خواهد شد

موتور خودرو ها همگی دارای یک نمودار خاص هستند. این نمودار دارای یک مقدار حد اقل و یک مقدار حداکثر می باشد که در اصطلاح به حداکثر راندمان مشهور است. تمامی خودرو سازان جهان همواره در تلاش هستند تا محصولات تولیدی خود را چنان طراحی و تولید کنند که قدرت موتور آن ها بیشتر در بازه حداکثری فعالیت کند. جعبه دنده مناسب ترین راه برای جواب به تلاش های خودرو سازان در این زمینه می باشد چرا که این قطعه بدون آن که سرعت و قدرت موتور از بازه حد اکثری خارج شود سرعت فوق العاده متفاوتی به چرخ ها می دهد ماهک جعبه دنده که در ادامه بیشتر با آن آشنا خواهید شد نقش فوق العاده مهمی را در این زمینه ایفا خواهد کرد.

حتما مطالعه نمایید: تسمه دینام و هر آنچه باید در مورد تسمه دینام دانست!

انواع جعبه دنده

  • دستی
  • نیمه ‌اتوماتیک
  • اتوماتیک
  • ترکیبی
  • متغیر پیوسته (CONTINUOUSLY VARIABLE TRANSMISSION) یا CVT

اجزای سازنده ی جعبه دنده

جعبه دنده و هر آنچه باید راجع به جعبه دنده بدانید!

جعبه دنده و هر آنچه باید راجع به جعبه دنده بدانید!

  • دسته دنده

دسته دنده به عنوان در دسترس ترین و همچنین محسوس ترین بخش جعبه دنده محسوب می شود. این قطعه به صورت یک میله فلزی در قسمت داخلی اتومبیل بوده و می تواند اشکال مختلفی داشته باشد. طرح این قطعه در خودرو های مختلف متفاوت است و قابل توجه است بدانید که این تفاوت در اتومبیل های اتوماتیک بسیار محسوس تر می باشد.

  • میل ماهک

میل ماهک پس از دسته دنده به عنوان دومین بخش گیربکس بشمار می رود. این قطعه به صورت یک واسط عمل می کند چرا که از یک طرف به دسته دنده و از طرف دیگر به ماهک متصل است و در واقع ارتباط این دو بخش را برقرار می کند. چگونگی عملکرد این قطعه در خودرو های گوناگون مختلف است و می تواند یکی از شیوه های زیر باشد:

  • دستی
  • الکتریکی
  • خلائی
  • هیدرولیکی

این چهار حالت کلی ترین حالت های نحوه عملکرد میل ماهک می باشند ولی نکته قابل اهمیت اینجاست بدانید که امروزه در خودرو ها اغلب یا از روش دستی و یا از روش الکتریکی استفاده می شود به همین دلیل ما نیز در این بخش بیشتر به توضیح راجع به این دو روش خوایم پرداخت.

روش دستی

تعویض دنده در خودرو هایی که به روش دستی هستند به این گونه می باشد که دنده ها مطابق سرعت خودرو میل راننده تعویض می شوند. تعداد دنده ها و همچنین میل ماهک ها در این نوع گیربکس ها متفاوت می باشد به طوری که در برخی اتومبیل ها 4 دنده و یک دنده عقب وجود دارد در حالی که در برخی دیگر 5 دنده و یک دنده عقب دیده می شود. خودرو ها اغلب چهار دنده می باشند و حائز اهمیت است بدانید که در این خودرو ها 3 عدد میل ماهک دیده میی شود که یکی مربوط به تعویض دنده های 1 و 2 بوده، یکی دیگر مربوط به دنده های 3 و 4 و میل ماهک سوم مربوط به دنده عقب می باشد و عملکرد این دنده را تسهیل می کند.

روش الکتریکی

روش الکتریکی امروزه یکی از مرسوم ترین روش های مورد استفاده خودرو سازان در سیستم جعبه دنده خودرو می باشد. در این روش اساس کار بر پایه روابط الکترومغناطیسی استوار است. روش کار این جعبه دنده ها به این گونه می باشد که در ساختار آن ها مگنت هایی با هسته های آهنی در ارتباط با ماهک های جعبه دنده وجود دارد. در این روش علاوه بر وجود هسته های مگنتی سیم پیچ های مختلفی نیز قابل مشاهده می باشند که یکی در از آن ها جریان الکتریکی و انرژی جریان داشته و در بقیه فاقد این جریان می باشند.

حتما مطالعه نمایید: چند راهکار ساده برای از بین بردن بخار چراغ خودرو

قطعات جعبه دنده

داشتن اطلاعات کافی در مورد قطعات جعبه دنده می تواند عمر این سیستم را به مراتب بالاتر ببرد چرا که سلامت فنی هر یک از این قطعات در کارکرد مناسب آن فوق العاده موثر می باشد و به همین منظور نیز ما در این بخش می خواهیم کامل ترین اطلاعات را در مورد این قطعات در اختیار شما علاقه مندان قرار دهیم تا بتوانید بیشترین بازدهی از جعبه دنده خودرو های خود کسب نمایید.

  • ماهک تعویض دنده

ماهک تعویض دنده یکی از قطعات گیر بکس می باشد که تقریبا به شکل کمان است و با حرکت آن کشویی دنده که یکی دیگر از قطعات گیربکس می باشد به حرکت در آمده و در نهایت چرخ دنده مورد نظر شروع به کار کرده و سرعت خودرو به مقدار مد نظر تغییر خواهد یافت. روش هایی که در بخش قبل به آن اشاره کردیم به وسیله میل ماهک به ماهک اعمال شده و انجام عملکرد آن را مهیا می سازند. توجه داشته باشید که در تعداد ماهک در جعبه دنده همه خودرو ها متناسب با تعداد میل ماهک های موجود در آن می باشد.

  • کشویی

کشویی دنده هم یکی دیگر از قطعات گیر بکس بوده و حائز اهمیت است بدانید که این قطعه دارای شیار هایی در بخش های داخلی و خارجی خود می باشد. شیار های خارجی مخصوص ماهک تعویض دنده و شیار های داخلی نیز باعث ارتباط بین چرخ دنده ها خواهد شد. موقعی که راننده اقدام به تعویض دنده می کند ماهک بر روی شیار های خارجی قرار گرفته و و کشویی نیز در ارتباط با چرخ دنده های اشاره شده عمل می کند که نتیجه این دو امر هم سرعت شدن کشویی و چرخ دمده می باشد.

قرار گرفتن دو ماهک به صورت همزمان در هنگام تعویض دنده یکی از مشکلاتی است که می توان به هنگام تغییر دنده مشاهده کرد به گونه ای که در صورت وجود چنین مشکلی دو جعبه دنده به صورت هماهنگ و با یکدیگر وارد مدار می شوند در حالی که نحوه قرار گیری آن ها باید در دو مدار مختلف باشد چرا که اگر درر دو مدار مختلف قرار نگیرد خودرو باید به صورت همزمان با دو سرعت گوناگون حرکت کند و همانطور که میدانید چنین امری محال است که در نتیجه برای رفع این مشکل خودرو سازان از یک مکانیزم محدود کننده عملکرد ماهک بهره می برند تا از قفل شدن گیربکس و آسیب های ناگهانی جلوگیری به عمل آید.

  • چرخ‌ دنده

مهمترین قسمت جعبه دنده، چرخ دنده ها می باشد. که در خودرو های سواری بر اساس دو عامل جهت انتقال قدرت  و شکل دندانه ها تقسیم بندی می شوند.

چرخ دنده ها بر اساس جهت انتقال قدرت به بخش های زیر دسته بندی خواهند شد:

  1. موازی
  2. متنافر
  3. عمود

چرخ‌دنده‌ ها از نظر شکل دندانه هم به دو گونه  ساده و مارپیچی دسته بندی می‌شوند.

علائم خرابی جعبه دنده

  • بررسی ظاهری روغن

روغن جعبه دنده نیز همانند روغن سایر بخش های دیگر خودرو بررسی می شود. بررسی این عامل یکی از مهمترین روش ها جهت اطمینان از سلامتی این قطعه می باشد به گونه ای که اگر گیت روغن را بیرون آورید متوجه آن خواهید شد. گیت رواغن جعبه دنده سالم نباید هیچ گونه تیرگی، ریز گرد و بوی سوختگی داشته باشد.

  • بررسی سطح روغن

سطح روغن گیربکس باید در حد استاندارد و مشخص خود باشد چرا که اگر این طوری نباشد ممکن است نشتی روغن به علت وجود ترک یا شکستگی در جعبه دنده خودرو شما باشد که باید سریعا مورد بررسی قرار گیرد و در صورت وجود اختلال بلافاصله جهت رفع آن اقدام به عمل آید.

  • لغزش جعبه دنده

رانندگان توجه داشته باشند که اگر در صورت گرفتن کلاچ سرعت خودرو شما هیچ گونه تغییری نکند. جعبه دنده شما دچار لغزش شده است و حائز اهمیت است بدانید که این مشکل در میان گیربکس تمامی خودرو ها شایع است و تقریبا همه راننده ها با آن مواجه شده اند. صاحبان خودرو بدانند که وجود لغزش جعبه دنده می تواند فوق العاده مشکل ساز شود و اختلالات متعدد دیگری را به دنبال آورد پس در صورت مشاهده این علامت بلافاصله جعبه دنده خودرو را تحت نظر فرد متخصصی بررسی کرده و در جهت رفع آن اقدام کنید.

  • تعویض نامناسب دنده

تقه زدن جعبه دنده یکی دیگر از علامت های خرابی آن می باشد و این علامت به هنگام تعویض دنده بسیار مشهود تر است چرا که دنده به راحتی جا نمی افتد و با ضربه ای غیر طبیعی همراه خواهد بود.

دلایل خرابی جعبه دنده

  • تعویض دنده نامناسب

رانندگی رانندگان مختلف متفاوت است و برخی از آن ها وسواس عجیبی به تعویض مداوم دنده دارند اما قابل توجه است بدانید که تغییر مداوم دنده و نه تنها به جزو شیوه نامه های رانندگی مناسب نیست بلکه به بخش های مختلفی از قطعات خودرو نیز آسیب می رساند که از جمله مهمترین آن ها جعبه دنده و قطعات آن می باشد. تغییر مدادم دنده باعث شکستن ماهک، در رفتگی دسته و سایر قطعات دیگر گیر بکس خواهد شد.

  • استفاده بیش از حد از کلاچ

کلاچ یکی از مهمترین بخش های خودرو بوده که مستقیما عملکرد آن با عملکرد جعبه دنده مرتبط است به طوری که اگر این قطعه کار نکند و یا عملکرد آن دچار اختلال شود در کارایی جعبه دنده نیز به شدت تاثیر خواهد گذاشت. گذاشتن مداوم پا بر روی کلاچ یکی دیگر اشتباه ترین عادات برخی رانندگان است که ممکن است موجب سائیدگی قطعات جعبه دنده و یا لغزش گیر بکس شود پس همواره سعی کنید تنها در صورت لزوم کلاچ خودرو را مورد استفاده قرار دهید تا دچار اخلال در کارایی خودرو نشوید.

حتما مطالعه نمایید: اویل پمپ چیست و چه کاربردی در موتور دارد؟

تشخیص جعبه دنده اصل و تقلبی

همانطور که می دانید جعبه دنده ها یکی از قطعات داخلی خودرو محسوب می شوند و از بخش های گوناگونی درست شده اند. به همین دلیل تشخیص اصلی بودن و یا نبودن آن عملا کار سخت و تقریبا محالی است مگر اینکه مورد استفاده قرار گیرد و بر حسب بازدهی مورد بررسی قرار گیرد. راحت ترین راه برای خرید جعبه دنده اصل مراجعه به فروشگاه های معتبر می باشد. ما در این بخش می خواهیم شما را با یکی از معتبر ترین این فروشنده ها آشنا کنیم تا بتوانید با خیال راحت و اطمینان کامل محصول مورد نیازتان را از آن ها خریداری نمایید. شما نیز اگر یکی از افرادی هستید که دغدغه اعتماد به فروشنده را دارید و می خواهید محصولات خود را با ضمانت اصلی بودن خریداری نمایید ما را در ادامه همراهی کنید.

ماشین پلاس بزرگترین ارائه کننده خدمات اینترنتی قطعات یدکی خودرو در سراسر کشور می باشد که تحت نظر کادر مجرب اداره می شود. این مجموعه، محصولات خود را با داشتن گارانتی و همچنین هولوگرام با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت در دسترس خریداران قرار می دهد. لیست قیمت ماهک تعویض دنده های این مجموعه بسیار مناسب و کیفیت آن ها بسیار بالا می باشد.